Een nieuwe dynamische omgeving in een iconisch kantoorgebouw
Hofplein 19 is een beeldbepalend kantoorgebouw gelegen op een prominente locatie in het Rotterdam Central Business District. Het gebouw uit 1960 is ontworpen door architect C.A. Abspoel en is een typerend voorbeeld van modernisme in de wederopbouwperiode. In dit tijdvak was er een groot tekort aan bouwmateriaal. Om deze reden was het verplicht om materialen te gebruiken, die niet toepasbaar waren voor de woningbouw. Dit is de ontstaansreden van de glazen gordijngevel, die zo typerend was voor het oorspronkelijke ontwerp. In 2016 is het kantoorgebouw volledig gerenoveerd door OZ architecten en is het getransformeerd naar een duurzaam en hedendaags gebouw met behoud van architectuur met grote historische waarden.
Unilever Nederland B.V. heeft een langjarige huurovereenkomst gesloten met PPF Real Estate voor de huur van circa 8.400 m2 kantoorruimte verdeeld over de 4e tot en met de 9e verdieping van dit gebouw. De nieuwe Unilever-faciliteit biedt plaats aan ongeveer 750 werknemers. Mecanoo architecten te Delft is door Unilever aangetrokken om het interieurontwerp te verzorgen. Ten behoeve van meer dynamiek en verbondenheid tussen de verschillende verdiepingen zijn door Mecanoo o.a. grote videsparingen in de verdiepingsvloeren bedacht. Voor alle constructieve aanpassingen is Strijbos Constructie Advies B.V. door Unilever gecontracteerd als hoofdconstructeur.
De mogelijkheden en onmogelijkheden van de bestaande constructie zijn leidend
Het ca. 48 m’ hoge gebouw bestaat uit een imposante betonconstructie. De in het werk gestorte 120 mm dikke betonvloeren overspannen in twee richtingen en worden ondersteund door betonbalken. Onder deze betonbalken staan, ter plaatse van de langsgevel en de gangzone, betonkolommen met een h.o.h.-afstand van 5,25 m’. De gebouwstabiliteit wordt verzorgd door portaalwerking van de betonconstructie in combinatie met betonwanden rondom de trappenhuizen aan de noord- en zuidzijde.
Het maken van constructieve ingrepen in een bestaand gebouw vraagt om een hele andere aanpak dan nieuwbouw. Niet het programma van eisen is leidend, maar juist de mogelijkheden en onmogelijkheden van de bestaande constructie. Dus niet: “wat willen we” maar “wat kan er”.
Op de 6e verdieping zijn door Mecanoo een Lipton Bar en Townhall gesitueerd. In deze centrale ontmoetingsruimten is een grote vide bedacht, waarbij het de nadrukkelijke wens was, om -ten behoeve van ruimtelijkheid en zichtlijnen- naast grote vloersparingen ook een aantal doorkruisende betonbalken te verwijderen. De betonbalken zijn een essentieel onderdeel van de gebouwstabiliteit. Door ons bureau is op basis van de NEN-8700 een gedetailleerde stabiliteitsanalyse gemaakt van de bestaande betonconstructie om een gevoel te krijgen van de eventuele aanwezige reserves. Vanwege de lage ductiliteit van het toegepaste betonstaal (QRn42 resp. QR24) bleek er onvoldoende herverdelingscapaciteit in de betonconstructie aanwezig te zijn om, zonder aanvullende stalen stabiliteitsportalen, het stijfheidsverlies -ten gevolge van het verwijderen van een aantal betonbalken- op te vangen.
Het “lezen” en (her)berekenen van een bestaande draagstructuur is een vak apart. Dat onderzoek is essentieel om de architect en opdrachtgever te informeren hoeveel impact een bepaalde constructieve aanpassing heeft. Technisch kan er veel, zo niet alles, maar het moet ook kostenefficiënt zijn en in de planning passen. Zo zijn er in het ontwerptraject enkele concessies gedaan door de architect om het plan uiteindelijk haalbaar te maken in de zeer krappe uitvoeringsplanning van 5 maanden.
Projectgegevens
Locatie: Rotterdam
Opdrachtgever: Unilever Nederland B.V.
Architect: Mecanoo
Hoofdconstructeur: Strijbos Constructie Advies B.V.
Toetsende constructeur: van Rossum Raadgevende Ingenieurs
Aannemer: Verwol Interieurbouw
Ontwerp: maart 2019 – december 2019
Uitvoering: december 2019 – mei 2020
Programma: ca. 8.400 m2 kantoorruimte
